Ladki Bahin Yojana Payment महाराष्ट्रातील महिलांसाठी सुरू करण्यात आलेली लाडकी बहीण योजना पुन्हा चर्चेत आहे. विधानसभा निवडणुकीच्या तोंडावर शिंदे-फडणवीस-पवार सरकारने मोठ्या दिमाखात ही योजना सादर केली होती. या योजनेअंतर्गत महिलांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करण्याचा हेतू ठेवण्यात आला होता. मात्र आता राज्य सरकारने बोगस लाभार्थ्यांचा शोध घेण्यासाठी आणि योग्य लाभार्थ्यांनाच योजनेचा लाभ मिळावा, यासाठी कडक तपासणी सुरू केली आहे. चुकीच्या पद्धतीने योजनेचा लाभ घेणाऱ्यांना अपात्र घोषित करण्याचे आणि त्यांच्याकडून दिलेली रक्कम वसूल करण्याचे आदेश देण्यात येत आहेत.
योजना कशासाठी सुरू करण्यात आली?
लाडकी बहीण योजना महिलांना आर्थिक स्थैर्य प्रदान करण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आली. या योजनेत लाभार्थी महिलांना दरमहा १५०० रुपये देण्यात येतात. योजनेचा पहिला टप्पा गाठताना सुमारे २ कोटी ३४ लाख महिलांनी अर्ज केला आणि त्यांना पाच हप्त्यांच्या स्वरूपात निधी वितरित केला गेला. महायुती सरकारने निवडणुकीदरम्यान १५०० रुपये वाढवून २१०० रुपये देण्याचे वचन दिले होते. सध्या महिलांना वाढीव रकमेची प्रतीक्षा आहे, जी मार्च महिन्यानंतर मिळण्याची शक्यता आहे.
बोगस लाभार्थ्यांवर कडक कारवाई
सरकारने आता या योजनेच्या अर्जांची आणि लाभार्थ्यांची तपासणी सुरू केली आहे. या तपासणीत अनेक महिलांनी चुकीच्या किंवा अपूर्ण माहितीच्या आधारे योजनेचा लाभ घेतल्याचे समोर आले आहे. आतापर्यंत सुमारे १०,००० महिलांची नावे बोगस लाभार्थ्यांच्या यादीत समाविष्ट झाल्याचे उघड झाले आहे. या महिलांना योजनेतून अपात्र घोषित केले जाईल आणि त्यांच्याकडून पाच हप्त्यांची रक्कम परत वसूल केली जाईल. राज्य सरकारने जाहीर केलेल्या निकषांनुसार, कोणत्या महिलांना अपात्र ठरवले जाणार आहे याचा तपशील खाली दिला आहे.
कोणत्या महिलांना अपात्र ठरवले जाणार?
१. जमिनीचा आकार:
ज्या महिलांच्या कुटुंबाकडे ५ एकरांपेक्षा जास्त शेतजमीन आहे, त्या महिलांना लाडकी बहीण योजनेसाठी अपात्र ठरवले जाईल.
२. चारचाकी वाहन:
ज्या कुटुंबात चारचाकी वाहन आहे, त्या महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही. मात्र ट्रॅक्टर या नियमातून वगळण्यात आले आहे.
३. वार्षिक उत्पन्न:
ज्या कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपयांपेक्षा जास्त आहे, त्या महिलांना ही योजना लागू होणार नाही.
४. आयकर भरणाऱ्यांचा अपात्रता:
ज्या कुटुंबातील सदस्य आयकर भरतात, अशा कुटुंबातील महिलांना लाडकी बहीण योजना लागू होणार नाही.
५. शासकीय कर्मचारी:
ज्या कुटुंबातील सदस्य शासकीय, निमशासकीय किंवा कंत्राटी स्वरूपात नोकरी करतात, त्यांनाही अपात्र घोषित करण्यात येईल.
६. निवृत्ती वेतन:
ज्या कुटुंबातील सदस्यांना निवृत्ती वेतन मिळते, अशा कुटुंबांतील महिलांना योजना लागू होणार नाही.
७. अन्य योजनांचा लाभ:
ज्या महिलांना अन्य शासकीय योजनेतून आर्थिक सहाय्य मिळत आहे, त्यांना देखील या योजनेसाठी अपात्र ठरवले जाईल.
बोगस लाभ थांबवण्यासाठी सरकारची पावले
फडणवीस सरकारने योजनेचा गैरफायदा घेतलेल्या महिलांचा शोध घेण्यासाठी तांत्रिक मदतीचा उपयोग करण्यास सुरुवात केली आहे. लाभार्थ्यांची संपूर्ण माहिती डिजिटल पद्धतीने तपासली जात आहे. अपात्र ठरलेल्या महिलांना योजनेचा लाभ कसा मिळाला याचा शोध घेऊन संबंधित अधिकाऱ्यांवरही कारवाई होण्याची शक्यता आहे. या प्रक्रियेमुळे अपात्र लाभार्थ्यांची संख्या वाढण्याची शक्यता आहे.
महिलांचे आर्थिक स्वावलंबन धोक्यात?
योजनेमुळे महिलांना मिळणाऱ्या आर्थिक सहाय्यामुळे अनेक कुटुंबांना दिलासा मिळाला आहे. मात्र, बोगस लाभार्थ्यांमुळे खरी गरजू महिलांची संधी हुकली असल्याचे समोर येत आहे. त्यामुळे सरकारने आता नवे नियम आणून फक्त पात्र महिलांनाच लाभ मिळावा यासाठी प्रयत्न सुरू केले आहेत.
२१०० रुपये कधी मिळणार?
महायुती सरकारने सत्तेत येण्यापूर्वी दिलेले वचन पूर्ण करण्यासाठी तयारी सुरू केली आहे. २१०० रुपये दरमहा देण्यासाठी मार्च महिन्यापर्यंत प्रतीक्षा करावी लागेल, असे सरकारने स्पष्ट केले आहे. लाडकी बहीण योजनेचा पुढील हप्ता कधी मिळेल याची प्रतीक्षा अनेक लाभार्थी करत आहेत. मंत्री आदिती तटकरे यांनीही मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत निर्णय झाल्यानंतरच पुढील निधी उपलब्ध होईल, असे सांगितले आहे.
लाडकी बहीण योजनेचे भवितव्य
लाडकी बहीण योजनेने राज्यातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. परंतु, बोगस लाभार्थ्यांमुळे योजना अडचणीत येत आहे. सरकारच्या कारवाईनंतर पात्र लाभार्थ्यांना अधिक लाभ मिळेल, अशी अपेक्षा आहे. योग्य तपासणी आणि निकषांच्या अंमलबजावणीमुळे योजनेचा खराखुरा लाभ गरजू महिलांपर्यंत पोहोचेल, हे निश्चित आहे.
लाडकी बहीण योजना महिलांच्या जीवनात स्थैर्य आणि आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरली आहे. योजनेचे भवितव्य आणि लाभ घेण्यासाठी लागणारे नियम याविषयी महिलांना योग्य ती माहिती दिली जावी, अशी अपेक्षा आहे.Ladki Bahin Yojana Payment